- кілт етпе
- син.: кідіӘдетте өз өмірін баласыз оңаша өткізген кәрі әйел кілт етпе, кінәмшіл келеді (К.Тоқаев).
Синонимдер қазақша сөздік. 2015.
Синонимдер қазақша сөздік. 2015.
қайып етпе — (Шығ.Қаз., Ү Н.) айып етпе … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шырт етпе — (Жезқ., Ағад.; Көкш., Қ ту) түйме орнына тағылатын бір біріне кигізілетін металл тетік. Жеңінің аузына ш ы р т е т п е қадап бер деп айттым ғой саған (Көкш., Қ ту) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ақпа — сын. Ұзақ шабысқа жарамайтын ұшқыр, тыз етпе. зат. кәсіб. Үлкен өзендерде пайдаланылатын аудың бір түрі. зат. жерг. 1. Ұшы сүйір таяқ. 2. Алғашқы көбік қарда таяқ жүгіртіп ойнайтын ойын. Кейде «сүмбе», «жылмаң» деп те атайды … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
ала қашпа — сын. Ұзақ шабысқа жарамайтын тыз етпе (жылқы) … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
гәуірт — (Өзб., Ташк.) сіріңке, оттық. Бала шағаның қолындағы, г ә у і р т к е кәтер бар, г әу і р т к е үйір етпең (Ташк., Аққ.). [Бұл – парсы тілінен ауысқан күкірт сөзінің жергілікті нұсқасы] … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
әбірет — (Қост., Торғ.) ғибрат. Ә б і р е т алсаң, өзіңе пайдалы (Қост., Торғ.). Мұнан сен де өзіңе ә б і р е т алсаң болады (Ы. Алтын., Таңд. шығ., 77). Бұлай болса адамға да ә б ір е т сол: біреуге жақсылық етсең, ол жақсылығыңды ешкімге міндет етпе… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кіді — 1. (Жамб.: Шу, Мер., Луг.; Гур., Маңғ.: Көкш., Қ ту) қылт етпе, секемшіл. Мұның өзі к і д і мал ғой (Жамб., Мер.). Бұлар сәл бір нәрседен секем алатын к і д і тұқым еді... деп ойлады Әбілқайыр (Ә. Кекіл., Үркер, 292). 2. (Жамб., Шу) кішкене.… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кірпиаз — (Гур., Маңғ.; Ақт., Ойыл) кінәмшіл, кілт етпе. Балтыры сыздап көрмеген к і рп и а з адамның аяқ асты ауырғаны қиын болады екен (Ақт., Ойыл). Түскен үйдің көрпе төсегі мен дастарқанына қарап қаралай тыжырынатын к і р п и а з дейді (Ә. Кекіл., Құс… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
уәйім — (Гур., Маңғ.; Алм., Іле; Қ орда, Арал) қайғы. У ә й і м түбі теңіз (Алм., Іле). Біз босқа қысылып, у ә й і м беріп, қайғы алмайық Қ орда., Арал).«Қашаған жоқтың –жарлыққа Ұшырадың ата не үшін? Бір күнде болса күнелттің, У ә й і м етпе мен үшін»… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
боқтампаздық — зат. Боқтай бергіштік, боқтағыштық. Зады есіңде сақта, бел сындыратын ерлігің болмаса, б о қ т а м п а з д ы қ т ы кәсіп етпе (Ә. Әзиев, Шұғыл., 92) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
гүлсымақ — зат. Гүл тәрізді, гүлге ұқсас. Тек дыз етпе, менменсінген қауашақ бас бақбақ сияқты г ү л с ы м а қ т а р ғана қақайып қазық боп тұр (Ө. Қанахин, Жер басып., 50) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі